پوسیدگی بین دندان یک نوع شایع از پوسیدگی دندان است که در فضاهای بین دو دندان رخ می‌دهد. این نوع پوسیدگی معمولاً به دلیل تجمع پلاک و باقی‌مانده‌های غذایی در این فضاها به وجود می‌آید، زیرا مسواک زدن معمولی قادر به تمیز کردن کامل این نواحی نیست. پوسیدگی بین دندانی می‌تواند به تدریج به لایه‌های عمیق‌تر دندان نفوذ کرده و منجر به ایجاد حفره‌ها و در نهایت درد و عفونت شود. برای پیشگیری از پوسیدگی بین دندانی، استفاده منظم از نخ دندان و مراجعه دوره‌ای به دندانپزشک توصیه می‌شود.
لینک مفید: تاثیر لبنیات بر روی دندان
پوسیدگی بین دندان چیست؟
پوسیدگی بین دندان (Interproximal caries) یک نوع خاص از پوسیدگی دندان است که در فضاهای بین دو دندان مجاور ایجاد می‌شود. این نوع پوسیدگی زمانی رخ می‌دهد که پلاک‌ها و باقی‌مانده غذا در نواحی بین دندانی تجمع یافته و اسید تولید کنند. اسید حاصل از فعالیت باکتری‌ها باعث از بین رفتن مینای دندان و نفوذ به داخل ساختار دندان می‌شود. پوسیدگی بین دندانی اغلب به دلیل عدم دسترسی کامل مسواک به این نواحی و تمیز نشدن مناسب آنها رخ می‌دهد. استفاده منظم از نخ دندان و مراجعه به دندانپزشک خوب در تهران برای پیشگیری و درمان این نوع پوسیدگی ضروری است.
لینک مفید: علت سیاه شدن دندان
علائم پوسیدگی بین دندان
علائم پوسیدگی بین دندان می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- درد دندان: یکی از اولین علائم، دندان درد یا حساسیت در دندان‌های مجاور ناحیه پوسیدگی است، به ویژه هنگام جویدن یا مصرف غذاهای شیرین، سرد یا گرم.
- لکه‌های تیره: ظاهر شدن لکه‌های تیره یا قهوه‌ای بین دندانها که نشان‌دهنده شروع پوسیدگی است.
- بوی بد دهان: تجمع باکتری‌ها و باقی‌مانده‌های غذایی در فضای بین دندانی می‌تواند منجر به بوی بد دهان می شود.
- التهاب لثه: التهاب و قرمزی لثه در ناحیه‌ای که پوسیدگی بین دندانی وجود دارد، ممکن است دیده شود.
- فرورفتگی یا حفره: در مراحل پیشرفته‌تر، ممکن است یک حفره یا فرورفتگی در دندان‌های مجاور ناحیه پوسیدگی ایجاد شود.
- فاصله بین دندانها: گاهی اوقات پوسیدگی بین دندانی می‌تواند باعث جدا شدن دندانها و ایجاد فاصله بین آنها شود.
تشخیص زودهنگام پوسیدگی بین دندان از طریق معاینه منظم دندانپزشکی و استفاده از عکس های رادیوگرافی می‌تواند از پیشرفت بیشتر و مشکلات جدی‌تر جلوگیری کند.
لینک مفید: بیماری پریودنتال
به مشاوره نیاز دارید؟
فرم مشاوره و رزرو وقت
درمان پوسیدگی بین دندان
چکاپ های منظم دندانپزشکی می تواند به شناسایی و تشخیص پوسیدگی بین دندان قبل از ایجاد مشکلات جدی تر کمک کند. در اینجا ما برخی از گزینه های درمانی را که باید در هنگام پوسیدگی بین دندان در نظر گرفته شوند، را آورده ایم.
رمینرالیزاسیون
رمینرالیزاسیون یکی از روشهای درمانی غیرتهاجمی است که در مراحل اولیه پوسیدگی دندان، به خصوص پوسیدگی بین دندانی، استفاده می‌شود. این فرآیند شامل بازسازی و تقویت مینای دندان با استفاده از مواد معدنی مانند کلسیم و فسفات است. در این روش، مواد معدنی به مینای دندان نفوذ کرده و به ترمیم نواحی آسیب‌دیده کمک می‌کنند. روشهای رمینرالیزاسیون شامل موارد زیر است:
استفاده از فلوراید: فلوراید یکی از موثرترین عوامل در فرآیند رمینرالیزاسیون است. فلوراید می‌تواند به صورت ژل، خمیر دندان، دهانشویه یا وارنیش (لاک فلوراید) استفاده شود. این ماده با تقویت مینای دندان و کاهش حلالیت آن در برابر اسید، به پیشگیری از پوسیدگی کمک می‌کند.
لینک مفید: انتخاب دهانشویه
محصولات حاوی کلسیم و فسفات: این محصولات می‌توانند به طور موثری در رمینرالیزاسیون مینای دندان کمک کنند. این ترکیبات به بازسازی مینای دندان و ترمیم نقاط شروع پوسیدگی کمک می‌کنند.
رعایت رژیم غذایی مناسب: مصرف مواد غذایی حاوی کلسیم، فسفر و ویتامین D، مانند لبنیات، ماهی، و سبزیجات برگ‌دار، می‌تواند به تقویت دندانها و افزایش فرآیند رمینرالیزاسیون کمک کند.
دهان‌شویه‌های حاوی فلوراید و مواد معدنی: استفاده از دهان‌شویه‌های حاوی فلوراید و مواد معدنی می‌تواند به تقویت مینای دندان و کاهش خطر پوسیدگی کمک کند.
آب آشامیدنی حاوی فلوراید: در مناطقی که آب آشامیدنی حاوی فلوراید است، مصرف این آب می‌تواند به پیشگیری از پوسیدگی و تقویت مینای دندان کمک کند.
رمینرالیزاسیون یک روش موثر و غیرتهاجمی برای جلوگیری از پیشرفت پوسیدگی در مراحل اولیه است و می‌تواند نیاز به درمان‌های تهاجمی‌تر را کاهش دهد. مراجعه منظم به دندانپزشک و مشورت با او درباره استفاده از محصولات رمینرالیزاسیون نیز توصیه می‌شود.
لینک مفید: راههای تقویت مینای دندان
پر کردن دندانها
برای برطرف کردن پوسیدگی بین دندان توسط دندانپزشک از موادی استفاده می شود که در اینجا به آنها اشاره می کنیم:
آمالگام: این نوع پرکننده از ترکیب نقره، قلع، مس و جیوه ساخته می‌شود. آمالگام به دلیل سختی، دوام و قیمت کمتر نسبت به سایر پرکننده‌ها، گزینه‌ای اقتصادی و مقاوم است.
کامپوزیت: پرکننده‌های کامپوزیت از رزین ساخته شده و به صورت نرم در حفره دندان قرار می‌گیرند، سپس با استفاده از نور مادون قرمز سخت می‌شوند. این پرکننده‌ها از نظر ظاهری شبیه دندان طبیعی هستند.
شیشه‌ای یونومر: این نوع پرکننده از ترکیب شیشه و آکریلیک ساخته شده است. به دلیل مقاومت کمتر، این نوع پرکننده برای کودکان با دندان‌های در حال تغییر مناسب‌تر است.
طلا: همان‌طور که از نامش پیداست، این نوع پرکننده از طلا ساخته می‌شود. پرکننده‌های طلا بسیار بادوام هستند، اما به دلیل قیمت بالا کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرند.
لینک مفید: مراقبت های بعد از پر کردن دندان
درمان ریشه یا روت کانال
اگر دندان یا ریشه آن به دلیل ضربه آسیب ببیند، معمولاً با درد و حساسیت زیادی در آن دندان مواجه می‌شوید. درد مکرر می‌تواند نشان‌دهنده نیاز به جراحی کانال ریشه یا روت کانال باشد. وقتی پوسیدگی بین دندان به پالپ دندان (بخشی از دندان که شامل عصب و رگ‌های خونی است) می‌رسد، ممکن است نیاز به درمان کانال ریشه برای ترمیم و نجات دندان وجود داشته باشد. در این روش، پالپ آسیب‌دیده دندان برداشته شده و فضای خالی با مواد مخصوص پر می‌شود. این روش نه تنها دندان را ترمیم می‌کند، بلکه عفونت‌ها و آبسه‌های دندانی را نیز درمان می‌کند.
مقاله مرتبط: جراحی ریشه دندان
تاج دندان
تاج‌ها یا روکش دندان مانند “کلاهک‌هایی” هستند که روی دندان قرار می‌گیرند و قسمت قابل مشاهده دندان را می‌پوشانند و به دندان چسبانده می‌شوند.
دلایل متعددی برای نیاز به تاج دندان وجود دارد، از جمله:
- محافظت از دندان ضعیف (مثلاً در برابر پوسیدگی یا حفره) تا از شکستن آن جلوگیری شود یا اگر ترک خورده است، آن را نگه دارد.
- ترمیم دندان شکسته یا دندانی که به شدت فرسوده شده است.
- پوشاندن و حمایت از دندانی که پرکردگی وسیعی دارد و قسمت زیادی از آن از دست رفته است.
- پوشاندن دندان‌های بد فرم یا دندان‌هایی که به شدت تغییر رنگ داده‌اند.
- پوشاندن دندانی که تحت درمان کانال ریشه قرار گرفته است.
کشیدن دندان
گاهی اوقات، دندان به دلیل آسیب شدید ناشی از حفره‌ها به حدی خراب می‌شود که بهترین راه حل، کشیدن آن است. این حالت معمولاً زمانی رخ می‌دهد که پوسیدگی شدید باعث خرابی کامل دندان شده و دیگر قابل ترمیم نیست. در این موارد، باید ریشه دندان نیز کشیده شود. کشیدن دندان یک روش نسبتاً ساده است. ابتدا دندانپزشک با استفاده از بی‌حسی موضعی، ناحیه اطراف دندان را بی‌حس می‌کند. سپس کل دندان، از جمله ریشه، را خارج می‌کند. در برخی موارد، پس از کشیدن دندان، مواد پیوند استخوان در حفره‌ای که دندان در آن قرار داشته، قرار داده می‌شود. این فرآیند معمولاً حدود یک ساعت طول می‌کشد.
لینک خواندنی و مفید: بهترین روشهای مراقبت بعد از کشیدن دندان
معاینات منظم دندانپزشکی
مهم‌ترین اقدام برای جلوگیری از پوسیدگی دندان، معاینات منظم توسط دندانپزشک است. در بسیاری از موارد، تنها دندانپزشک یا با استفاده از رادیوگرافی دندان می‌توان پوسیدگی را تشخیص داد. انجام معاینات منظم دندانپزشکی یک عامل اساسی در پیشگیری از پوسیدگی بین دندانی و حفظ بهداشت دهان و دندان است.
راههای پیشگیری از پوسیدگی بین دندان
با رعایت موارد زیر، می‌توانید از پوسیدگی بین دندانی پیشگیری کنید:
حداقل دو بار در روز مسواک بزنید، و بهتر است بعد از هر وعده غذایی این کار را انجام دهید و از خمیر دندان حاوی فلوراید استفاده کنید.
برای تمیز کردن بین دندانها از نخ دندان استفاده کنید.
از دهانشویه حاوی فلوراید استفاده کنید.
برای معاینات منظم به دندانپزشک خود مراجعه کنید.
به یک رژیم غذایی سالم پایبند باشید و از خوردن غذاهایی که در شیارها و حفره‌های دندان گیر می‌کنند، خودداری کنید.
مصرف میوه‌ها و سبزیجات تازه را افزایش دهید، زیرا این غذاها جریان بزاق را افزایش می‌دهند که برای بهداشت دهان مفید است.
نتیجه گیری
پوسیدگی بین دندانها، یا به عبارت دیگر پوسیدگی بین پروگزیمال، یکی از مشکلات رایج دندانی است که به دلیل تجمع باکتری‌ها و تخریب مینای دندان اتفاق می‌افتد. این نوع پوسیدگی معمولاً به سختی تشخیص داده می‌شود و می‌تواند منجر به مشکلات جدی‌تری شود. برای پیشگیری از آن، رعایت بهداشت دهانی و دندانی از اهمیت بسزایی برخوردار است، از جمله مسواک زدن با خمیر دندان حاوی فلوراید، استفاده از نخ دندان، مصرف دهانشویه حاوی فلوراید، رژیم غذایی سالم و مراجعه منظم به دندانپزشک. کلینیک مژگان آزادخواه ارائه خدمات مشاوره رایگان و درمان‌های دندانی با بهره‌گیری از تکنولوژی‌های پیشرفته و روشهای مدرن را فراهم می‌کند. برای دریافت مشاوره و بهره‌مندی از بهترین خدمات درمانی، می‌توانید وقت ملاقات خود را در کلینیک تعیین کنید. در این کلینیک تمام خدمات دندانپزشکی از قبیل ایمپلنت دندان، لمینت دندان، کامپوزیت دندان، ارتودنسی دندان و موارد دیگر با بهترین قیمت و بالاترین کیفیت انجام می شود.
