بیماری پرودنتال چیست؟
بیماری پریودنتال (بیماری لثه)، عفونت بافت های اطراف دندان است. معمولاً به دلیل عادت‌های نامناسب مسواک زدن و نخ دندان کشیدن ایجاد می‌شود که باعث می‌شود پلاک – یک لایه چسبنده از باکتری‌ها – روی دندان‌ها جمع شود و سفت شود. در این بیماری لثه ها متورم و قرمز شده و شروع به خونریزی می کند. اگر درمان نشود، می تواند به استخوان های اطراف لثه آسیب برساند. در بدترین حالت ممکن است دندان ها لق شوند یا نیاز به کشیدن داشته باشند.
پریودنتیت شایع است اما معمولاً قابل پیشگیری است. این بیماری اغلب نتیجه عدم مراقبت از دهان و دندان است. برای کمک به پیشگیری از پریودنتیت یا افزایش شانس درمان موفقیت آمیز، حداقل دو بار در روز مسواک بزنید، روزانه نخ دندان بکشید و معاینات منظم دندانپزشکی انجام دهید.
علایم بیماری پریودنتال
لثه های سالم سفت هستند و به خوبی در اطراف دندان قرار می گیرند. رنگ لثه های سالم می تواند متفاوت باشد. ممکن است در برخی افراد از صورتی روشن تا صورتی تیره و در برخی دیگر قهوه ای باشد.
علائم پریودنتیت می تواند شامل موارد زیر باشد:
- لثه های متورم یا پف کرده
- لثه های قرمز روشن، قرمز تیره یا بنفش تیره
- لثه هایی که هنگام لمس حساس هستند
- لثه هایی که به راحتی خونریزی می کنند
- خونریزی از لثه هنگام مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن
- بوی بد دهان که حتی با مسواک از بین نمی رود
- چرک بین دندان ها و لثه ها
- لق شدن دندان یا از دست دادن دندان
- جویدن دردناک
- فضاهای جدیدی بین دندان ها به شکل مثلث های سیاه
- لثه های تحلیل رفته
مراجعه به دندانپزشک برای بیماری پریودنتال
اگر شما یا عزیزانتان از علائمی مانند خونریزی لثه و یا درد لثه رنج می‌برید، ممکن است مبتلا به بیماری پریودنتال باشید و نیاز باشد با یک دندانپزشک مشاوره کنید. اگر به دنبال بهترین دندانپزشک در تهران هستید، می توانید با کلینیک دکتر مژگان آزادخواه، تماس گرفته و نوبت خود را برای مشاوره و درمان رزرو کنید. کلینیک دندانپزشکی مژگان آزادخواه می‌تواند به شما در درمان انواع بیماری‌های مربوط به دهان و دندان، از جمله بیماری پریودنتال، کمک کند. خدماتی که در این کلینیک ارائه می شود شامل لیفت لثه، جراحی لثه با لیزر، جرم گیری دندان، روکش دندان، دندان مصنوعی و موارد دیگر است.
به مشاوره نیاز دارید؟
فرم مشاوره و رزرو وقت
علل بیماری پریودنتال
ایجاد پریودنتیت با پلاک شروع می شود. پلاک یک لایه چسبناک است که عمدتاً از باکتری ساخته شده است. نحوه پیشرفت پلاک در طول زمان و ایجاد پریودنتیت در زیر توضیح داده شده است:
هنگامی که نشاسته و قند موجود در غذا با باکتری‌هایی که معمولاً در دهان هستند ترکیب شود، پلاک روی دندان ایجاد می‌شود. مسواک زدن دو بار در روز و نخ دندان کشیدن یک بار در روز پلاک را از بین می برد، اما پلاک به سرعت برمی گردد.
اگر پلاک روی دندان‌های شما بماند، می‌تواند زیر خط لثه شما سخت شود و به جرم دندان تبدیل شود. از بین بردن جرم دندان دشوارتر است. شما نمی توانید با مسواک زدن و کشیدن نخ دندان از شر آن خلاص شوید – برای از بین بردن آن به تمیز کردن حرفه ای دندان نیاز دارید. از آنجایی که پلاک پر از باکتری است، هر چه مدت بیشتری روی دندان شما بمانند، آسیب بیشتری می توانند وارد کنند.
پلاک می تواند باعث التهاب لثه، خفیف ترین شکل بیماری لثه شود. التهاب لثه را می توان با درمان حرفه ای و مراقبت های دهانی خوب در خانه از بین برد، اما فقط در صورتی که قبل از تحلیل استخوان درمان شود.
تحریک و تورم مداوم لثه که التهاب نامیده می شود، می تواند باعث پریودنتیت شود. در نهایت این باعث می شود که کیسه های عمیقی بین لثه و دندان شما ایجاد شود. این کیسه ها با پلاک، جرم و باکتری پر می شوند و با گذشت زمان عمیق تر می شوند. در صورت عدم درمان، این عفونت های عمیق باعث از بین رفتن بافت و استخوان می شوند. در نهایت ممکن است یک یا چند دندان را از دست بدهید. همچنین، التهاب مداوم می تواند سیستم ایمنی بدن شما را تحت فشار قرار دهد و باعث سایر مشکلات سلامتی شود.
عوامل تشدید کننده بیماری پریودنتال
- التهاب لثه
- مراقبت بد و ضعیف از سلامت دهان و دندان
- سیگار کشیدن یا جویدن تنباکو
- تغییرات هورمونی، مانند تغییرات مربوط به بارداری یا یائسگی
- استفاده تفریحی از مواد مخدر، مانند کشیدن ماری جوانا یا استعمال دخانیات
- چاقی
- تغذیه نامناسب، از جمله سطح پایین ویتامین سی
- ژنتیک
- داروهای خاص خشک کننده دهان
- سیستم ایمنی ضعیف
- برخی بیماری ها مانند دیابت، آرتریت روماتوئید
عوارض بیماری لثه
پریودنتیت می تواند باعث از دست دادن دندان شود. باکتری هایی که باعث پریودنتیت می شوند می توانند از طریق بافت لثه وارد جریان خون شما شوند و احتمالاً سایر قسمت های بدن شما را تحت تأثیر قرار دهند. به عنوان مثال، پریودنتیت با بیماری های تنفسی، آرتریت روماتوئید، بیماری عروق کرونر، زایمان زودرس، وزن کم هنگام تولد و مشکلات کنترل قند خون در دیابت مرتبط است.
پیشگیری از پریودنتیت
بهترین راه پیشگیری از پریودنتیت این است که عادت کنید از دهان و دندان خود مراقبت کنید. این روال را از سنین پایین شروع کنید و آن را در طول زندگی حفظ کنید.
مراقبت خوب از دهان: این بدان معناست که دندان های خود را حداقل دو بار در روز به مدت دو دقیقه مسواک بزنید – صبح و قبل از رفتن به رختخواب – و حداقل یک بار در روز از نخ دندان استفاده کنید. نخ دندان کشیدن قبل از مسواک زدن به شما این امکان را می دهد که تکه های غذا و باکتری ها را پاک کنید. مراقبت خوب از دهان، دندان ها و لثه های شما را تمیز نگه می دارد و باکتری هایی که باعث بیماری پریودنتال می شوند را از بین می برد.
ویزیت منظم دندانپزشکی: معمولاً هر 6 تا 12 ماه یکبار برای تمیز کردن دندان ها به دندانپزشک خود مراجعه کنید. اگر عوامل پر خطری دارید که شانس ابتلا به پریودنتیت را افزایش می‌دهند – مانند خشکی دهان، مصرف برخی داروها یا سیگار کشیدن – ممکن است بیشتر به تمیز کردن حرفه‌ای دندان ها نیاز داشته باشید.
لینک مفید: ویتامین D: سلاح شما در مبارزه با بیماری لثه
مراحل بیماری پریودنتال
چهار مرحله بیماری لثه وجود دارد:
التهاب لثه. این مرحله اولیه بیماری لثه است. با لثه های قرمز و پف کرده شروع می شود که ممکن است هنگام مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن خونریزی کنند. در این مرحله از دست دادن استخوان وجود ندارد. در نتیجه، التهاب لثه با درمان مناسب کاملاً قابل برگشت است.
پریودنتیت خفیف. باکتری‌ها زیر لثه‌های شما نفوذ کرده و روی استخوان نگهدارنده تأثیر می‌گذارند. ممکن است لثه‌های شما از دندان‌هایتان جدا شده و در اطراف آنها کیسه هایی ایجاد کنند. پلاک ها و باکتری ها دوست دارند در این کیسه ها پنهان شوند، جایی که مسواک و نخ دندان شما نمی توانند به آن دسترسی پیدا کنند.
پریودنتیت متوسط. در صورت عدم درمان، باکتری ها شروع به فرسایش رباط ها، بافت های نرم و استخوانی می کنند که دندان های شما را در جای خود نگه می دارد. ممکن است متوجه بوی بد دهان و چرک (عفونت) در اطراف خط لثه خود شوید. برخی افراد در این مرحله دچار درد می شوند.
پریودنتیت پیشرفته. با بدتر شدن بیماری پریودنتال، از دست دادن استخوان ادامه می یابد. این می تواند باعث لق شدن و در نهایت افتادن دندان های شما شود.
روش های درمان پریودنتیت
چندین درمان بیماری پریودنتال وجود دارد. موردی که برای شما مناسب است به شدت به وضعیت سلامت شما، سیگار کشیدن یا نکشیدنتان و اینکه در گذشته چه درمانهایی داشته اید، بستگی دارد.
لینک مفید: چند نکته درباره جراحی لثه با لیزر
درمان بیماری پریودنتال
- تمیز کردن دندان و بهبود بهداشت دهان و دندان
افرادی که در مراحل اولیه این بیماری هستند می توانند با تمیز کردن دندان و بهبود بهداشت دهان و دندان، پیشرفت بیماری را متوقف کنند. از آنجایی که هنوز در این مرحله از دست دادن استخوان وجود ندارد، این رویکرد باکتری های مضر دهان را قبل از اینکه بیماری فرصت پیشرفت پیدا کند، از بین می برد.
- جرمگیری و پلنینگ ریشه
جرمگیری و روت پلنینگ مشابه تمیز کردن دندان است. اما زیر لثه‌ها را عمیق‌تر تمیز می‌کند و پلاک‌ها و باکتری‌ها را از جایی که مسواک و نخ دندان شما نمی‌توانند به آن دسترسی پیدا کنند، از بین می‌برد. پریودنتیست ها این درمان را برای افراد مبتلا به بیماری خفیف لثه توصیه می کنند. دندانپزشک در طی این روش، پلاک را از روی دندان‌های شما تمیز می‌کند و سپس سطوح ریشه شما را صاف می‌کند تا از چسبیدن مجدد باکتری‌ها جلوگیری کند. این روش معمولا در حداقل دو ویزیت با استفاده از بی حسی موضعی انجام می شود.
- جراحی کوچک کردن پاکت
افراد مبتلا به بیماری لثه متوسط تا پیشرفته ممکن است به جراحی کاهش پاکت (که به آن جراحی استخوان نیز گفته می شود) نیاز داشته باشند. در این روش هدف از بین بردن پلاک ها و جرم هایی است که به قدری زیر لثه هستند که نمی توان به آنها دسترسی داشت. در طی این روش، متخصص پریودنتیست یک برش در لثه شما ایجاد می کند و یک فلپ ایجاد می کند. این کار به آنها اجازه می دهد تا به طور موقت لثه های شما را از ریشه دندان هایتان به عقب برگردانند.
سپس پلاک و باکتری‌ها را از ریشه دندان‌های شما پاک می‌کنند و نواحی ناهموار را صاف می‌کنند. پس از تکمیل، محل برش را با بخیه می بندند. اغلب، پریودنتیست ها جراحی کاهش پاکت را با سایر روش های ترمیمی مانند پیوند استخوان، پیوند لثه یا بازسازی بافت هدایت شده ترکیب می کنند.
- LANAP (روش پیوست جدید با کمک لیزر)
برخی از پریودنتیست ها نیز کاهش پاکت را با لیزر پیشنهاد می کنند. این روش پریودنتیت را با استفاده از لیزر دستی درمان می کند. لیزر بافت لثه بیمار را هدف قرار می دهد در حالی که بافت سالم را دست نخورده باقی می گذارد. LANAP یک جایگزین کم تهاجمی برای جراحی سنتی کاهش پاکت است.
- پیوند استخوان
پریودنتیست ممکن است از پیوند استخوان دندان برای جایگزینی استخوانی که در اثر بیماری لثه از دست داده اید استفاده کند. هنگامی که آنها عفونت را تمیز کردند، مواد پیوند استخوان را در مناطقی که استخوان فرسایش یافته است قرار می دهند. این ماده به عنوان داربست یا نگهدارنده فضا عمل می کند و به بدن شما زمان می دهد تا استخوان خود را در طول زمان بازسازی کند.
- پیوند لثه
اگر بافت لثه را به دلیل بیماری پریودنتال از دست داده اید، دندانپزشک شما ممکن است جراحی پیوند لثه را توصیه کند که پیوند بافت نیز نامیده می شود. این روش ریشه دندان های در معرض دید را پوشش می دهد و به خط لثه شما ضخامت می بخشد.
- بازسازی بافت هدایت شده (GTR)
معمولاً پریودنتیست ها از بازسازی بافت هدایت شده در ترکیب با پیوند استخوان استفاده می کنند. این روش به ترمیم نقایص پریودنتال (ناحیه های استخوان شکسته) کمک می کند و از رشد بافت نرم در این نواحی جلوگیری می کند.
- فیبرین غنی از پلاکت (PRF) و پلاسمای غنی از پلاکت (PRP)
فیبرین غنی از پلاکت (PRF) و پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) حاوی فاکتورهای رشد هستند که باعث تسریع بهبودی و بازسازی بافت می شوند. پریودنتیست می تواند PRF و PRP را از نمونه کوچکی از خون شما دریافت کند. آنها نمونه را در یک سانتریفیوژ می چرخانند تا پلاسما را از گلبول های قرمز شما جدا کند. سپس پلاسمای غنی از پلاکت یا فیبرین را در محل جراحی قرار می دهند. این نوع درمان علاوه بر افزایش بهبودی، می تواند زمان بهبودی را نیز کوتاه کرده و درد پس از جراحی را کاهش دهد. و چون از خون خود شما می آید، کاملا بی خطر است.
اطلاعات بیشتر: بهترین متخصص ارتودنسی تهران
