آشنایی با ساختار دندان
به طور کلی دندانها دارای دو بخش تاج و ریشه هستند. قسمت تاج دندان همان دندانهایی هستند که در دهانمان میبینیم اما ریشه قسمت درونی دندانها است که در داخل استخوان فک و لثه قرار دارد و قابل مشاهده نیست.
تاج دندان شامل قسمتهای دیگری مثل مینا و عاج است که مینا ظاهر سفید رنگ دندان است و عاج در قسمتهایی از دندان که سفیدی آن از بین رفته باشد، خودنمایی میکند و خرابی آن ها نیز بر قیمت درمان ریشه دندان تأثیر گذار است. بخش دیگر ساختار دندان ریشه آن است که به صورت کلی به عنوان عصبهای دندان شناخته میشود. عصبهای دندان زنده هستند و از این طریق درد دندان به سیستم عصبی مرکزی اتصال پیدا میکند و در این صورت درد دندان را احساس میکنیم.
پالپ دندان چیست؟
پالپ به داخلی ترین قسمت دندان می گوید که حاوی مواد مغذی و آب است. این قسمت برای رشد و سلامت دندان بسیار مهم می باشد و اگر بر اثر بی توجهی یا به هر دلیلی آسیب ببیند یا دچار عفونت گردد باعث ایجاد درد شدید در دندان می شود و علت اصلی اکثر دردهای دندان نیز همین مورد می باشد. درمان ریشه دندان یک روش درمانی می باشد که توسط دندانپزشک انجام می شود. از این روش برای ترمیم ریشه دندانهای عفونی و جلوگیری از آسیب دیدن بیشتر آنها انجام می شود. در طی فرآیند درمان ریشه دندان، اعصاب و ساختار پالپ عفونی از ریشه دندان خارج می شود. پس از اینکه این کار انجام شد ریشه دندان تمیز و مهر و موم می شود.
شاید برای شما هم پیش آمده باشد که به دندان پزشکی مراجعه کنید و دکتر دندانپزشک به شما بگوید دندانتان نیاز به عصب کشی دارد و قیمت درمان ریشه دندان را به شما بگوید. افرادی که به صورت مکرر به دندانپزشکی مراجعه میکنند، معمولاً از مشکلات عمیقی در دندان مثل عصب کشی در امان هستند اما هنگامی که دندان تخریب شود، فرایند انجام درمان ریشه دندان یا عصب کشی بسیار طولانی خواهد بود. هزینه عصب کشی دندان نیز در مقایسه با مشکلات سطحی دندان بسیار پایینتر است. به همین دلیل اهمیت مراجعه به دندانپزشک چند برابر میشود. همچنین زمان لازم برای معاینه مشکلات دندان در مقایسه با زمان طولانی برای آینده درمان ریشه دندان بسیار کمتر است. در این مقاله قصد داریم درباره اینکه درمان ریشه دندان یا عصب کشی چیست صحبت کنیم و با مراحل این درمان آشنا شویم. همچنین عوامل تأثیر گذار بر قیمت درمان ریشه دندان را بررسی کنیم. با دکتر آزادخواه، دندانپزشک خوب در تهران همراه باشید.
عصب کشی یا درمان ریشه دندان
مشکلات به وجود آمده در دندانها متفاوت است و به انواع گوناگونی تقسیم میشود. مثلاً ممکن است مشکلات دندان بسیار سطحی و در حد مینای دندان باشد اما در برخی از موارد ممکن است این آسیب در ریشه دندان اتفاق بیفتد. دندان آسیب دیده اگر سطحی باشند معمولاً با پرشدگی ترمیم میشود اما زمانی که این مشکل دندان به ریشه آن برسد، در این صورت دندان را عصب کشی میکنند. البته تمام این روشها برای دندانهایی است که قابلیت ترمیم داشته باشند.
چرا که در برخی از موارد ریشه دندان نیز به طور کامل تخریب میشود و در این صورت دیگر با اصلاح یا عصب کشی نمیتوان برای دندان کاری کرد و نیاز به کاشت دندان جدید خواهد بود. معمولاً هنگام عصب کشی دندان یا درمان ریشه دندان، عصبهای زنده دندان را از ریشه آن خارج میکنند و تمام قسمتهای عصبی ریشه آسیب میبیند. در این صورت بعد از انجام ترمیم دیگر بیمار دردی احساس نخواهد کرد. هزینههای درمان دندان نیز بسیار متغیر است و میتوان گفت هزینه درمان ریشه دندان نسبت به مشکلات سطحی دندان بسیار بیشتر است.
عوامل مؤثر در از بین رفتن ریشه دندان
عوامل مختلفی وجود دارد که میتواند به عصبهای دندان آسیب بزند. اما به طور کلی اصلیترین مورد آسیب زننده به عصب دندان عدم رسیدگی مناسب به دندانها است. در صورت تأخیر در انجام ترمیم پوسیدگیهای سطحی دندان، در طول زمان میکروبها به قسمتهای عصب دندان نفوذ پیدا میکنند. همچنین پوسیدگیها از مینای دندان به عاج و در نهایت به عصب دندان میرسند. این اتفاق نه تنها سبب از بین رفتن عصب دندان میشود بلکه باعث انواع التهاب و بیماریهای لثه نیز میشود و به تبع هرچه دیرتر برای درمان دندان خود به دندانپزشک مراجعه کنید، هزینه درمان برای شما بیشتر میشود.
ممکن است دندان در اثر ضربه ناگهانی دچار شکستگی شود و یا ترک بردارد. همچنین هنگام پر کردن دندان ممکن است به عصب آن نیز آسیب برسد. از دیگر عوامل آسیب زننده به عصب دندان سایش شدید دندانها بر روی یکدیگر است که میتواند به بیماریهای بسیار نادر لثه نیز منجر شود و همچنین عصبهای دندان تحت تأثیر این عوامل دچار آسیب شوند. به همین دلیل در صورت بروز هر کدام از موارد گفته شده بهتر است در کمترین زمان ممکن به بهترین دکتر عصب کشی دندان مراجعه کنید.
چه زمانی دندانها نیاز به عصب کشی دارند؟
در صورت مراجعه به دندانپزشک ممکن است مطلع شویم که عصب یا ریشه دندانها آسیب دیده است و نیاز به ترمیم دارد. معمولاً مشکلات ریشه دندان باعث درد دندان میشود و این درد در برخی از مواقع بسیار زیاد است و در برخی از اوقات کاهش پیدا میکند. اگر ریشه دندان دردی احساس نکند اما ظاهر آن کاملاً خراب شده باشد، در این صورت عصب دندان به طور کامل از بین رفته است و قیمت برای درمان آن بسیار بیشتر میشود.
به همین جهت باید کوچکترین تغییرات دندان هایتان را با دقت کنکاش کنید و در صورت وجود مشکلاتی مثل دردهای ناگهانی، تغییر رنگ دندانها، وجود هر نوع ترشح عفونی در قسمت لثه، وجود ورم در قسمتهای مختلف صورت و لثه و عواملی از این قبیل حتماً باید به دندانپزشک مراجعه کنید تا مشکل دندان شما بررسی شود و هر چه زودتر اقدام به درمان ریشه دندان نمایید.
مطالعه بیشتر: جراحی ریشه دندان
نحوه عصب کشی
انجام عصب کشی یا درمان ریشه دندان به طور کلی در چهار مرحله انجام میشود. تمام این چهار مراحل اصلی بر روی دندان عصب کشی شده باید اجرا شود تا درمان به طور کامل انجام شود. پزشک در ابتدا به کانال دندان دستیابی پیدا میکند. در مرحله دوم طول رشته عصب دندان تعیین میشود و پس از آن به مرحله تمیز کاری و شکل دادن کانال دندان میرسیم. در مرحله آخر اقدام به ترمیم و اصلاح کانال دندان میکنند. برای انجام درمان ریشه دندان یا انجام عصب کشی دندان بهتر است به یک متخصص دندانپزشکی مراجعه کنید.
دندانها به دلیل سختی کار درمان بسیار حساس هستند و به همین دلیل باید در هنگام درمان دقت کافی را داشته باشید. معمولاً بر اساس میزان سختی کار درمان، جلسه درمان ریشه دندان یک الی دو جلسه طول میکشد. همچنین تعداد ریشه دندان و مدت زمان عصب کشی در قیمت تأثیرگذار است. انجام این کار شامل موارد زیر است:
چه چیزی در درمان کانال ریشه دندان نقش دارد؟
زمانی که شما از ایمپلنت دندان استفاده می کنید این ایمپلنت ها از طریق فلزی تیتانیوم به استخوان فک متصل می شوند اما با این حال هنگامیکه از بریج دندان استفاده شود بریجی نصب می شود که تا استخوان فک کشیده شده و باعث استحکام آن می شود. این بریج شبیه به دندان مصنوعی است که به دندان موجود خود می چسبد. در کل دو نوع کانال وجود دارد. کانال باز و کانال بسته. کانال بسته نیاز دارد که یک لوله انعطاف پذیر نازک به نام کانولا از طریق لثه وارد دهان شود. سپس پالپ آلوده از طریق لوله نازک به نام سیفون حلقی بیرون کشیده می شود. عمل کانال باز نیاز به جراحی و بیهوشی عمومی دارد.
دستیابی به کانال دندان
معمولا بعد از انجام معاینه و بررسی میزان آسیب دندان، نیاز به عکس رادیولوژی از دندان آسیب دیده است. پس از بررسی عکس توسط دندانپزشک، فرایند انجام درمان شروع میشود و در ابتدا برای جلوگیری از احساس درد در افراد، از بیحسی موضعی به صورت موقت در اطراف محل درمان دندان استفاده میکنند.
بعد از انجام بیحسی موضعی از طریق یک میله پلاستیکی بزاق دهان خارج میشود. این میله در تمام طول زمان درمان در داخل دهان بیمار قرار میگیرد. پس از این مرحله پوسیدگیهای سطح دندان برداشته میشود و قسمت تاج دندان به طور کامل باز میشود. پس از باز کردن عاج دندان میتوان به عصب دندان دسترسی پیدا کرد و از طریق ابزار آلات مخصوص بسیار ریزی عفونتهای دندان از آن خارج میشود.
تعیین طول کانال دندان ها
در مرحله دوم انجام عصب کشی دندان قسمت عصب آسیب دیده از ریشه دندان خارج میشود و کانالهای دندان به طور کامل خالی شده و پاکسازی میشود. برای انجام کامل عصب کشی قبل از پر کردن آن تمام عفونت کانالهای دندان باید خارج شوند و عفونتی وجود نداشته باشد. کانالهای موجود در ریشه دندان قابلیت بزرگ شدن دارند و دسترسی به آن برای پر کردن دندان راحتتر از برداشتن عصبهای آسیب دیده است.
لازم به ذکر است که بدانید، میزان عفونت و مدت زمان انجام این مرحله از جمله عوامل تأثیر گذار در قیمت درمان میباشد پس از پاکسازی و تمیز کاری کانالهای دندان برای تمیز کردن و خالی شدن دندان از عفونتهای موجود در داخل کانال از یک سری داروهای خاص استفاده میشود. این دارو به مدت چند روز بر روی قسمت خالی شده دندان قرار میگیرد تا تمام عفونت و ترشحات موجود در کانال دندان تخلیه شود. در صورت وجود عفونت در قسمت ریشه دندان باید بیمار به مدت چند روز آنتی بیوتیک مصرف کند.
پر کردن کانال دندان
پس از آنکه عفونتهای دندان به طور کامل تخلیه شد، پزشک کانال دندان را به طور کامل پر میکند. برای جلوگیری از وجود درد در دندان، در این مرحله نیز مواد بیحسی موضعی تزریق میشود. سپس مواد موقتی پرشدگی دندان برداشته میشود و ناحیه داخلی دندان به طور کامل برای پرشدگی با مواد مخصوص دندانپزشکی آماده میشود. هنگام انجام این کار باید کانالهای ریشه دندان به طور کامل حفاظت شوند تا از ورود بزاق یا مواد خارجی به قسمت داخلی دندان جلوگیری شود. چرا که در صورت وجود هر نوع مواد اضافی در داخل دندان پر شده، در گذر زمان مشکلات پوسیدگی دندان بازخواهد گشت.
ترمیم دندان
بعد از انجام مراحل عصب کشی و پرکردن کانالهای دندانی به مرحله ترمیم دندان میرسیم که مرحله آخر انجام درمان ریشه دندان است. دندانها به دلیل پوسیدگی زیاد در گذر زمان ضعیف شدهاند و به همین منظور برای حفاظت از آن در برابر مشکلات آتی باید کاملاً ترمیم شوند. روکشهای دندانی در این مرحله نقش اساسی را در تعیین قیمت دارند و ممکن است جنس مختلفی مثل طلا، پرسلَن یا فلزات دیگر داشته باشد که هرکدام هزینه عصب کشی را تحت تأثیر خود قرار میدهد.
روکش دندانی ساخته شده از فلزات با استفاده از رنگ سفید همانند رنگ دندان میشود و بعد از انجام عصب کشی دندان با روکش جدید به فعالیت عادی خود باز میگردد. استفاده از روکش دندانی برای دندانهایی است که تمام قسمتهای مینا و عاج آن دچار پوسیدگی شده است و قسمت تاج دندان کاملاً از بین رفته است.
تجیهزات مورد نیاز برای درمان ریشه دندان
تجهیزات مدرن دندانپزشکی و مهمترین ابزار برای درمان ریشه دندان نه تنها باعث کاهش ناراحتی بیماران شده است، بلکه کار دندانپزشکان را نیز آسان کرده است. درمان ریشه را می توان با استفاده از اشعه ایکس دیجیتال بی سیم با کارایی بیشتر و در زمان کمتری انجام داد. ممکن است به بیمار عکس اشعه ایکس از دندان هایش روی لپ تاپ نشان داده شود. اندازه دندان ها نیز بزرگ و برجسته است. این امر کار پزشکان را نیز آسان می کند.
نحوه انتخاب دندانپزشک متخصص برای درمان ریشه دندان
هنگام شروع جستجوی خود برای دندانپزشک مناسب، موارد زیادی وجود دارد که باید در نظر داشته باشید. مهم ترین آنها صلاحیت و تجربه دندانپزشک است. باید در نظر داشته باشید که آیا دندانپزشک از سلامت دهان و دندان آگاهی کامل دارد یا خیر. اگر بتوانید یک دندانپزشک با تجربه پیدا کنید، مطمئناً می توانید دندانپزشکی را پیدا کنید که بتواند شما را درمان کند. دکتر مژگان آزادخواه با بیش از 15 سال تجربه در زمینه دندانپزشکی و داشتن دکترای حرفه ای در این زمینه می توانید یکی از بهترین انتخاب ها باشد.
میزان درد در عصب کشی دندان
معمولاً انجام درمان ریشه دندان درد چندانی ندارد و به نوعی میتوان گفت اذیت انجام ترمیم دندان بسیار کمتر از درد دندان پوسیده است. به دلیل استفاده از بیحسی موضعی هنگام انجام درمان هیچ دردی احساس نمیشود. در مدت زمان انجام عصب کشی دندان بهتر است از مصرف غذاهای سفت یا جویدن مواد غذایی سفت پرهیز کنید.
انجام عصب کشی دندان یک درمان زمان بر است و به همین دلیل برای تکمیل دوره درمان نیازمند چند جلسه است و قیمت درمان ریشه دندان به تعداد جلسات مراجعه شما نیز بستگی دارد. بعد از انجام درمان عصب کشی به دلیل از بین رفتن عصبهای زنده دندان دیگر هیچ دردی احساس نخواهید کرد. ممکن است دندان در ابتدا مقداری به مواد سرد و گرم حساسیت داشته باشد اما در گذر زمان تمام این ناراحتیها از بین خواهد رفت.
دوران نقاهت درمان عصب کشی دندان
در چند روز ابتدایی انجام درمان ریشه دندان ممکن است در لثه یا دندان درد یا حساسیت نسبت به برخی از مواد غذایی را احساس کنید. اما باید بدانید این دردها و حساسیتها گذرا هستند. بعد از انجام عصب کشی باید دندان عصب کشی شده مراقبت شود و حداقل روزی دو بار از مسواک استفاده شود. هنگام مسواک زدن دندان عصب کشی شده و سایر دندانها باید دقت داشته باشید که مسواک را محکم بر روی دندانها نکشید، چرا که باعث آسیبهای مختلف به لثهها میشود. برای نگهداری صحیح از دندان عصب کشی شده و سایر دندانها بهتر است از نخ دندان استفاده کنید.
برای از بین رفتن دردهای پس از عصب کشی از داروهای ایبوپروفن یا استأمینوفن میتوان استفاده کرد. اما اگر درد دندان عصب کشی شده زیاد باشد بهتر است از پزشک خود سؤال کنید تا تجویز داروهای بیشتر توسط وی انجام شود. در برخی از موارد ممکن است تورم پیشرونده صورت و تب اتفاق بیفتد که پس از یک دوره محدود استفاده از آنتی بیوتیکها رفع خواهند شد.
عوارض احتمالی بعد از عصب کشی
به طور کلی میتوان گفت درمان ریشه دندان بیخطر است اما در برخی از موارد احتمال وجود مشکلات جدی نیز امکانپذیر است. به طور کلی میتوان گفت درمان ریشه در چند مورد باعث بروز مشکلات و عوارض پس از انجام عصب کشی میشود. هر کدام از این موارد در گذر زمان میتواند باعث مشکلات عمیق دندان شود.
برخی از افراد برای آنکه قیمت درمان کمتر شود، از دندان پزشک میخواهند که از مواد ارزان قیمت جهت پر کردن دندان استفاده کند. پس از مدتی در صورت وجود عفونت در داخل کانال ریشه دندان، جنس مواد پرکننده دندانی که ارزان قیمت هستند و کیفیت مناسبی ندارند، ممکن است باعث انواع واکنشها در سیستم ایمنی بدن شود. همچنین در برخی از موارد چربی و کلسترول در قسمت کانال دندان جمع میشود و باعث تحریک و التهاب بافتهای دندان میشود. در برخی از موارد در محل انجام عصب کشی در کانال ریشه دندان زخمهای کیستی ایجاد میشود و یا بافتهای اسکار شکل میگیرد که ممکن است باعث ایجاد عوارض احتمالی عصب کشی شوند. مراقبتهای پس از درمان ریشه باید انجام شود تا از عوارض احتمالی پیشگیری شود.
عوارض باقی ماندن باکتری در کانال ریشه دندان
در صورت باقی ماندن باکتری در ریشه دندان باعث افزایش التهاب در تمام قسمتهای لثهها میشود و با تحریک مولکولهای التهابی میتواند به تمام قسمتهای بدن تأثیرگذار باشد. در صورت باقی ماندن باکتری در ریشه دندان ممکن است تب یا ناراحتی و سلولیت ناحیه سر و گردن ایجاد شود.
درد مجدد دندان پس از عصب کشی
بر اساس مراحل گفته شده درباره عصب کشی دندان گاهی اوقات برای آنکه قیمت درمان کمتر از حالت معمول شود، کانال ریشه دندان به طور عمیق پاکسازی نمیشود و در نتیجه التهاب اعصاب و بافتهای پیرامون دندان در داخل کانال ریشه دندان باعث ایجاد درد میشوند.
این مشکل بعد از عصب کشی در آن موقتی است و بعد از رفع شدن مشکلات شکستگی یا پوسیدگی دندان از بین خواهد رفت. البته در روزهای ابتدایی پس از انجام عصب کشی این درد کاملاً طبیعی است اما در صورت وجود تورم بهتر است به پزشک اطلاع دهید تا کانال ریشه دندان مجدداً پاکسازی شود و پس از رفع این مشکل دندان را پر کند.
وجود عفونت مجدد در دندان
گاهی اوقات ریشه دندان عصب کشی شده ممکن است دچار ترک خوردگی شود و دندان پزشک آن را ندیده باشد. در این صورت بعد از ترمیم کامل دندان منطقه اطراف این کانال تحت تأثیر عفونتهای باکتریایی خواهد بود. یکی دیگر از علت عفونتهای دندان عصب کشی شده مربوط به شل شدن روکش دندان است که در نتیجه محافظ دندان از بین رفته است.
به همین منظور باید روکش شل شده مجدد در جای خود ثابت شود و این کار باید در کمترین زمان ممکن انجام شود. در صورت استفاده از جنس مواد پرکننده دندان نامرغوب نیز پوسیدگی دندان مجدداً بازخواهد گشت و کانال ریشه دندان دچار عفونتهای باکتریایی خواهد شد که این امر باعث میشود قیمت درمان ریشه دندان برای فرد بیشتر از پیش بینی او تمام شود.
مطالعه بیشتر: علت درد بعد از درمان ریشه دندان