چرا کامپوزیت دندان زرد می‌شود؟
پیشرفت‌های دندانپزشکی در سال‌های اخیر در زمینه‌های مختلف بسیار زیاد بوده است و برای مشکلات ظاهری دندانها روش‌های متعددی عرضه شده است. یکی از این روش‌های زیبایی ظاهری دندان انجام کامپوزیت دندان است که جزو روش‌های پرکاربرد در دندانپزشکی زیبایی محسوب می‌شود. هنگام انجام کامپوزیت معمولاً یک پوشش خیلی نازک بر روی قسمت‌های بیرونی و جلوی دندانهای بیماران وصل می‌شود و سطح دندانها را کاملاً سفید، براق، صاف و یکدست می‌کند. یکی از نقاط ضعف این روش، زرد شدن کامپوزیت است.
اصلی ترین جنس مواد مورد استفاده در کامپوزیت رزین است و نسبت به تغییرات مختلف رنگ‌ها ایمنی ندارد. عوامل مختلفی می‌تواند باعث زرد شدن کامپوزیت دندان شود. علاوه بر تغییر رنگ معمولاً براقیت و سفیدی دندان نیز تحت تأثیر این عوامل از دست می‌رود. در ادامه مقاله قرار است درباره اینکه چرا کامپوزیت زرد می‌شود و دلایل آن صحبت کنیم.
دلایل زرد شدن کامپوزیت دندان
استفاده از مواد غذایی رنگی که در تغذیه روزمره ما بسیار زیاد است، در تغییر رنگ کامپوزیت تأثیر زیادی دارد. همچنین بزاق و باکتری‌های دهان نیز سرعت روند زرد شدن کامپوزیت را افزایش می‌دهند. پایداری رنگ کامپوزیت انجام شده به رزین سازنده آن، ابعاد ذرات رنگی، حفره‌های موجود در سطح کامپوزیت به دلیل متخلخل بودن آن، میزان عمق پلیمریزاسیون و عواملی از این قبیل بستگی دارد. عوامل داخلی و خارجی زیادی در تغییر رنگ کامپوزیت تأثیرگذار هستند.
عوامل داخلی شامل انواع مختلف واکنش‌های شیمیایی یا فیزیکی که در سطح یا لایه‌های زیرین کامپوزیت رخ می‌دهد و معمولاً تحت تأثیر عواملی مثل اشعه فرابنفش، گرما و یا رطوبت زیاد اتفاق می‌افتد. تغییرات مختلف شیمیایی باعث عمل اکسیداسیون و در نهایت تغییر ذرات اصلی سازنده رزین شده و ساختار پوشش سطح دندان را تغییر می‌دهد. در نتیجه رنگ کامپوزیت نیز زرد می‌شود. عوامل خارجی نیز مثل مدت زمان ماندگاری مواد غذایی، پلاک و جرم روی کامپوزیت دندان است که باعث تغییرات مختلف آن می‌شود.
عوامل داخلی مؤثر در زرد شدن کامپوزیت دندان
عوامل داخلی معمولاً مربوط به مواد سازنده کامپوزیت هستند. به دلیل انواع مختلف واکنش ها در ذرات سازنده می‌توانند باعث تغییرات زیادی شوند. اصلی‌ترین مشکلات داخلی موثر در تغییر رنگ کامپوزیت شامل موارد زیر است :
کامپوزیت
وجود ماده‌ی اورتان دی متاکریلات در ماتریس سازنده کامپوزیت مقاومت نسبتاً زیادی در برابر تغییرات رنگی از خود نشان می‌دهد و این ماده معمولاً میزان جذب آب توسط کامپوزیت را کاهش می‌دهد. اما نبود آن می‌تواند میزان جذب آب کامپوزیت را افزایش دهند و در نتیجه در برابر انواع تغییرات رنگی مقاومت کمتری داشته باشد و در زرد شدن کامپوزیت تأثیر زیادی دارد.
فیلر‌های کامپوزیت دندان
آرموسر‌ها به دلیل داشتن ساختار محکم معمولاً ماتریس کامپوزیت را در برابر انواع مختلف آسیب‌ها مثل ساییدگی مقاوم می‌کند. زمانی که از کامپوزیت جنس میکروفیل یا میکروهیبرید استفاده کنند، میزان مقاومت آن در برابر تغییر رنگ نیز بیشتر می‌شود. استفاده از این نوع فیلر‌ها میزان جذب آب و در نتیجه جذب مواد رنگی را به حداقل می‌رساند و تغییر رنگ کامپوزیت دندان سرعت کمتری خواهد داشت.
قیمت ایمپلنت دندان همراه با وام 50 میلیونی
اما به دلیل استفاده زیاد از مواد پلاستیکی به منظور ممانعت از زرد شدن کامپوزیت دندان، باعث ایجاد میکرو ترک‌هایی در ساختار رزین سازنده کامپوزیت می‌شود و این یک عامل برای جرم دار شدن و نفوذ مواد رنگی به کامپوزیت می‌شود.
تکمیل پلیمریزاسیون برای استحکام کامپوزیت
تکمیل فرایند پلیمریزاسیون در کامپوزیت به عنوان یک عامل مؤثر برای جلوگیری از زرد شدن کامپوزیت شناخته می‌شود. هرچه در رزین کامپوزیت میزان مونومر‌های کمتری وجود داشته باشد، کامپوزیت اجرا شده نیز نسبت به تغییرات مختلف رنگ‌ها مقاومت بیشتری نشان خواهد داد. زیرا در برابر عواملی مثل اشعه ها به عنوان یک ابزار مهم مقاومت می‌کند و هیچ تغییر رنگی نشان نمی‌دهد. به طور کلی میزان کاهش یا افزایش نورهای مختلف در زردشدن کامپوزیت دندان تاثیر چندانی ندارد.
بیشتر بخوانید: آیا کامپوزیت به دندان های طبیعی آسیب می‌رساند
عوامل بیرونی مؤثر در تغییرات رنگ کامپوزیت دندان
تغییر رنگ کامپوزیت تحت تأثیر عوامل خارجی معمولاً به خاطر ماندن مواد رنگی بر روی سطح کامپوزیت اتفاق می‌افتد. معمولان عادات روزمره مثل استفاده از سیگار یا مصرف چای و قهوه زیاد می‌تواند به تغییر رنگ کامپوزیت دندان کمک زیادی کند.
مواد رنگی موجود در این مواد به سطح کامپوزیت دندان می‌چسبد و تا پشت دندانها نیز ممکن است جرم بگیرد. حتی ساختار دندان طبیعی نیز در برابر حجم زیادی از این مواد مقاومت کمی دارد و ممکن است تغییر رنگ دهد. برخی از این عوامل خارجی و تأثیرات نامطلوب آن بر کامپوزیت دندان شامل موارد زیر است.
تأثیر مواد غذایی رنگی بر تغییر رنگ کامپوزیت
رنگ‌های طبیعی و غیرطبیعی مختلفی در انواع غذا‌ها و نوشیدنی‌ها وجود دارد که می‌تواند زمینه را برای زرد شدن کامپوزیت فراهم کند. استفاده از چای، قهوه، مشروبات، نیکوتین و سیگار، برخی از مواد ضدعفونی‌کننده موجود در دهان شویه‌ها و… از اصلی‌ترین مواد رنگی هستند که می‌توانند باعث تغییرات رنگ کامپوزیت دندان شوند. یکی از اصلی‌ترین عوامل تغییر رنگ بافت و قسمت‌های مختلف دهان و دندان ماده ضد باکتری کلروهگزیدین به کار رفته در دارو‌های مورد استفاده برای بیماری‌های دهان و دندان است.
مصرف روزانه این نوع دارو‌ها یا مواد غذایی که از کروماتوژنیک برخوردارند، به سرعت می‌تواند سولفید آهن تشکیل دهند و در نتیجه کامپوزیت تغییر رنگ می‌دهد. آب میوه‌های دارای مواد غیر طبیعی و نوشیدنی‌های دیگر ظاهر رزین‌های کامپوزیت را تحت تأثیر قرار می‌دهند و کیفیت آن را کاهش می‌دهند. نوشیدنی‌های اسیدی که میزان PH آن از ۳ کمتر باشد، می‌تواند مقاومت کامپوزیت را کاهش دهد. همچنین مصرف مواد قندی نیز در کاهش مقاومت کامپوزیت دندان تأثیرگذار است.
پولیش کردن نامناسب دندان بعد از کامپوزیت
اگر بعد از کامپوزیت، پولیش دندان به طور صحیح انجام نگیرد، احتمال وجود پلاک و نفوذ مواد رنگی و آب به کامپوزیت افزایش پیدا خواهد کرد. به همین دلیل بعد از انجام کامپوزیت دندان در مرحله نهایی، سطح آن را کاملاً صاف و پولیش می‌کنند تا مقاومت آن در برابر هر نوع تغییر رنگ بیشتر شود.
گاهی اوقات عدم فرم دهی صحیح رزین کامپوزیت به خاطر دارا بودن ذرات فیلر غیر آلی در ماتریس سازنده کامپوزیت نیز که خواص مکانیکی کامپوزیت را مثل افزایش جذب مواد رنگی افزایش می‌دهد و در نتیجه شرایط را برای زرد شدن کامپوزیت فراهم می‌کند. هر چه میزان ذرات فیلر بزرگ‌تر شود، رسوب مواد رنگی بر کامپوزیت هم بیشتر می‌شود. معمولاً موادی که تحت تأثیر حرارت سفت می‌شوند نرخ پلیمریزاسیون بیشتری نسبت به سفت شدن این مواد با نور لیزر دارند و در نتیجه مقاومت این مواد در برابر تغییرات رنگ بیشتر است.
راه‌های سفید کردن کامپوزیت دندان
برای سفید کردن دندان کامپوزیت شده و رفع زرد شدن کامپوزیت بهتر است روش‌هایی که توصیه می‌کنیم را انجام دهید.
- ابتدا بهتر است بدانید بعد از مصرف هر نوع مواد رنگی از مسواک استفاده کنید. مو‌های سفت مسواک می‌تواند طول عمر کامپوزیت را کاهش دهد، چرا که باعث تحلیل رفتن خط لثه شده و پایه‌های کامپوزیت را نشان می‌دهد و بنابراین بهتر است تا از مسواک‌های نرم برای دندان کامپوزیت شده استفاده کنید. همچنین میتوانید از خمیردندان‌های پولیش دار برای افزایش سفیدی دندان کامپوزیت شده استفاده شود.
- بعد از انجام کامپوزیت بهتر است برای سفید ماندن آن‌ها سیگار را ترک کنید؛ چرا که سیگار نه تنها بر دندان کامپوزیت شده بلکه در دندانهای طبیعی نیز تغییر رنگ و زردی ایجاد می‌کند.
- چون کاربرد این خمیر دندان برای رفع لکه‌های کامپوزیت زیاد است اما باید دقت کنید از خمیردندان فاقد جوش شیرین استفاده کنید. جوش شیرین می‌تواند باعث سایش کامپوزیت شود و طول عمر آن را کم کند و در طولانی مدت سطح کامپوزیت را لکه دار کند. اما در دندانهای طبیعی جوش‌شیرین کاملاً برعکس عمل می‌کند و باعث سفید شدن دندانها می‌شود.
- در صورت وجود تغییرات رنگ زیاد در سطح دندان کامپوزیت باید به پزشک مراجعه کنید و جرم‌گیری انجام دهید. در صورت زرد شدن کامپوزیت به مقدار زیاد، ممکن است نیاز به تعویض نیز داشته باشد.
- متخصصان بر این باورند که استفاده از بلیچینگ نیز برای سفید کردن کامپوزیت دندان تأثیر زیادی ندارد و مقاومت ساختار کامپوزیت را نیز به شدت کاهش می‌دهد.
نتیجه‌گیری
زرد شدن کامپوزیت دندان تحت تأثیر عوامل داخلی اجتناب ناپذیر است. البته امروزه به دلیل پیشرفت در تکنولوژی ساخت مواد کامپوزیت و طراحی آن، میزان استحکام و خواص فیزیکی کامپوزیت در برابر سایش و مقاومت در برابر تغییراتی رنگ افزایش یافته است. اما این عوامل بر تغییر رنگ کامپوزیت تحت تأثیر مواد خارجی، تغییرات زیادی نداشته است و باعث افزایش مقاومت دندان نمی‌شود.
به همین دلیل در مصرف مواد غذایی رنگی و استفاده از دهان شویه و مسواک باید دقت زیادی داشته باشید تا تأثیر قابل توجه آن را در رفع زردی کامپوزیت دندان ببینید. در صورت عدم رعایت موارد گفته شده، باید هزینه‌های چند برابری انجام کامپوزیت را مجدداً متحمل شوید و همچنین بعد از زرد شدن کامپوزیت، دندانها دیگر زیبایی اولیه خود را نخواهد داشت. بنابراین بهتر است در نگهداری و مراقبت از دندان کامپوزیت شده توجه داشته باشید.
دندانپزشکی دکترمژگان آزادخواه با دارا بودن کادری مجرب و دستگاه های به روز ارائه دهنده خدمات کامپوزیت ونیر با مرغوب ترین مواد و بهترین شکل می باشد. اگر برای انجام کامپوزیت احتیاج به مشاوره دارید، میتوانید با این مرکز تماس بگیرید.
علت زرد شدن کامپوزیت دندان چیست؟
زمانیکه شما از کامپوزیت استفاده می کند یک لایه روی دندان شما قرار می گیرد. دلیل اصلی زرد شدن کامپوزیت مراقبت نکردن از دندانها و خوردن زیاد چای می باشد. برای همین باید خیلی مراقب وعده غذایی خود باشید و تا حد امکان دندانهای خود را مسواک بزنید.